Wat is baanwielrennen? Ontdek de verschillende onderdelen van de sport
22 Oktober 2024
Baanwielrennen is een tak van de wielersport die wordt beoefend op een ovale baan. De geschiedenis hiervan gaat ver terug, zo ver dat aan het eind van de negentiende eeuw al een officieel wereldkampioenschap bestond. In Nederland was baanwielrennen aan het begin van de twintigste eeuw zelfs de enige wielerdiscipline, omdat het destijds niet was toegestaan om wedstrijden op de openbare weg te organiseren!
De wielerbaan
De wielerbanen waarop wordt gereden tijdens de Olympische Spelen zijn 250 meter lang en dat is eigenlijk ook de standaard voor kampioenschappen zoals WK’s en EK’s. Echter hebben lang niet alle banen die lengte. De baan die speciaal voor de WielerZesdaagse in Rotterdam Ahoy wordt neergelegd is bijvoorbeeld maar 200 meter. In België en Duitsland wordt op banen gereden die nog korter zijn, 166 meter! De wielerbaan waarop elk jaar de beroemde klassieker Parijs-Roubaix finisht, is bijvoorbeeld weer bijna 500 meter lang. Zo heeft iedere wielerbaan zijn eigen karaktereigenschappen.
De lengte is niet de enige karaktereigenschap die bij veel banen verschillend is. Wie voor het eerst komt kijken bij een wedstrijd, verbaast zich vaak meteen over de helling in de bochten. De steile bochten zorgen ervoor dat de renners, ondanks de hoge snelheid die ze behalen, grip houden en zich soepel door de bochten kunnen bewegen. De helling maakt het ook mogelijk om maximale snelheid te behouden, wat essentieel is in een sport waarin fracties van een seconde vaak het verschil maken tussen winst en verlies. Dankzij de specifieke opbouw van de baan kunnen de renners snelheden tot 75 km/u bereiken zonder uit de bocht te vliegen.
Op de baan staan verschillende lijnen. Vanuit het middenterrein bekeken zie je eerst de blauwe band (door de kleur ook wel de Côte d’Azur genoemd), die renners tijdens hun wedstrijden niet mogen gebruiken. Daarna volgt de zwarte lijn die het begin van het baanoppervlak markeert, de rode sprinterslijn (als een sprinter binnen deze lijn rijdt, mag hij niet aan de binnenzijde worden ingehaald) en de blauwe stayerslijn. Hierboven kunnen renners tijdens de koppelkoers op adem komen voordat ze door hun ploegmaat weer de baan in worden gebracht.
Baanwielrennen zonder rem: zo stoppen renners veilig op hoge snelheid
Ondanks de hoge snelheden waarop baanfietsen kunnen rijden, hebben ze geen rem en slechts één versnelling. Dat betekent dat renners moeten doortrappen tot ze stilstaan, en deze fietsen worden dus ook wel 'doortrapfietsen’ genoemd. Anders gezegd: je kunt niet zomaar je benen stilhouden tijdens het fietsen, zoals bij een gewone fiets. Hoe remmen baanwielrenners met een fiets zonder rem dan wel? Daar zijn verschillende manieren voor. Ze kunnen vertragen door hun lichaam naar de zijkant te bewegen en hun gewicht op de fiets te verplaatsen. Daarnaast kunnen ze ook remmen door minder kracht op de pedalen uit te oefenen, waardoor ze hun snelheid afbouwen.
Van Sprint tot Koppelkoers: de veelzijdigheid van baanwielrennen
Baanwielrennen is een zeer veelzijdige sport en omvat meer dan tien onderdelen. Een aantal van deze onderdelen komt samen in een zesdaagse, zoals de koppelkoers, de afvalkoers en de tijdrit. Een populair onderdeel zijn de dernyraces, waarbij de renners achter een gangmaker op een lichte motor nóg hogere snelheden kunnen halen dan dat ze toch al doen.
Evenals in de atletiek heb je in het baanwielrennen twee types sporters: aan de ene kant heb je de duurrenners, bij wie het accent meer ligt op het uithoudingsvermogen. Hen zien we in actie op de langere onderdelen, zoals de koppelkoers. Aan de andere kant heb je de sprinters, bij wie snelheid en kracht samenkomen. De onderdelen van de sprinters tijdens de WielerZesdaagse Rotterdam zijn de onderdelen van de Sprint Cup: de sprint en de Keirin.
De WielerZesdaagse vindt plaats in Rotterdam Ahoy van 10 tot en met 15 december 2024. Mis het niet en koop hier je tickets!
Terug naar overzicht
